Ułożenie cewek w zwrotnicy

Konstruując zwrotnicę właściwie nie zastanawiamy się nad tym czy ułożenie cewek ma jakiekolwiek znaczenie. Gdy mamy do czynienia tylko z jedną cewką w bardzo prostym układzie, o spadku 6 dB w torze głośnika niskotonowego, to sprawa jest oczywista - jakkolwiek będzie ona zamontowana to zawsze będzie prawidłowo.

Ale ogromna większość kolumn głośnikowych, czy to samodzielnie zbudowanych czy kupionych w sklepie, posiada zwrotnicę, w której znajdziemy 2 lub więcej cewek. W takich przypadkach, oprócz obliczeń, zanim dokona się odpowiednich pomiarów, konstruktor musi wziąć pod uwagę ułożenie cewek względem siebie na płytce zwrotnicy. Niestety, cewki wpływają na siebie magnetycznie, przez co zmieniają swoje indukcyjności. Konsekwencją tego niekorzystnego zjawiska, jest zmiana parametrów całej zwrotnicy (zmieniają się częstotliwości podziału zwrotnicy), wpływająca na brzmienie całego zestawu głośnikowego - może powstać "dziura" lub "podbicie" określonych częstotliwości w pasmie przenoszenia.

Poniżej przedstawiamy najczęściej spotykane ułożenia cewek i ich wzajemny wpływ na wartość indukcyjności, na przykładzie pary o wartości 2,5 mH i 2,6 mH połączonych szeregowo.

 

1. Cewki rozstawione na odległość 15 cm

 

 

2. Cewki rozstawione na odległość 8 cm

 

 

3. Cewki obok siebie (jak najbliżej)

 

 

4. Cewki pod kątem prostym, bokiem do siebie

 

 

5. Cewki pod kątem prostym, bokiem do siebie, ale druga odwrócona

 

 

6. Cewki pod kątem prostym, bokiem do siebie, druga odwrócona i oddalona

 

 

7. Cewki pod kątem prostym, druga zbliżona uzwojeniem

 

 

8. Cewki pod kątem prostym, druga zbliżona uzwojeniem w większej odległości

 

 

9. Cewki położone pionowo na sobie

 

 

10. Cewki położone pionowo na sobie, przy czym górna odwrócona uzwojeniem

 

 

11. Cewki bardzo blisko głośnika

 

 

12. Cewki oddalone od głośnika

 

 

Jak widać na powyższych przykładach nawet, wydawałoby się błahe, ułożenie cewek jest ważnym czynnikiem wpływającym na parametry zwrotnicy. I między innymi z tego powodu konstruowanie kolumn głośnikowych wyłącznie za pomocą programów komputerowych, bez dokonywania pomiarów na gotowym prototypie, jest jak loteria: czasami się uda.